Batida Aydinlanma Doguda Batililasma

Bilindigi gibi, 16. yüzyilda dinde reformasyon hareketinin olusumuna ivme kazandiranlar; hosnutsuz burjuvazi, toplumsal düzenden tatmin olmayan köylüler, feodal düzenin ayricaliklarindan rahatsiz olanlar ve kilise kurumunun haksiz sömürüsüydü. Osmanli ve Türk toplumlarinda ise burjuvalar yoktu. Köylü mevcut düzenden rahatsizlik duymuyordu, ayricaliklarindan dolayi ezilen tabaka da bulunmuyordu. Din ise her zaman güc verici bir unsurdu. Osmanli, Bati karsisinda duydugu eziklikten dolayi reform sürecine girmisti. Türk Devriminin gerceklestirilme amaci; Osmanlidan kalan siyasal ve sosyal yapiyi degistirmekti. Osmanli-Türk toplumlarinda batida oldugu gibi mevcut düzenden tedirgin toplumsal siniflar bulunsaydi, özellikle de ekonomik cikarlar ve bu cikarlarin fayda saglayici kullanimlarindan sonra olusacak rekabet ortami yaratilabilseydi kanimca reform süreci cok daha hizli ve benimsenerek ilerleyebilirdi.